Adli Bilişim ve Yeni Nesil Kriminal Çözümler
Adli Bilişim Nedir?
Adli bilişim, dijital ortamlardaki verilerin hukuka uygun biçimde toplanması, analiz edilmesi ve mahkemede delil olarak sunulması sürecidir. Amaç; bir olayda gerçeği ortaya çıkarmak, suçun işlenip işlenmediğini, nasıl ve kim(ler) tarafından gerçekleştirildiğini kanıtlarla göstermektir.
Nerelerde çalışır?
Bilgisayarlar, akıllı telefonlar, sunucular
Ağ cihazları, taşınabilir bellekler
Bulut hizmetleri ve diğer dijital platformlar
Hangi veriler incelenir?
E-posta ve mesajlaşma kayıtları (SMS, uygulama yazışmaları)
Sistem logları, tarayıcı geçmişi
Görseller, videolar ve silinmiş dosyalar
Uzmanlar, verileri bozulmadan adli kopya (imaj) üzerinden inceler ve bulguları anlaşılır bir rapor hâline getirir. Bu deliller; ceza soruşturmalarının yanı sıra fikri mülkiyet ihlali, sözleşme uyuşmazlığı ve işyeri anlaşmazlığı gibi sivil davalarda da kullanılabilir.
Not: Olay yaşandığında verilere müdahale etmeyin; profesyonel destek, delil bütünlüğü için kritiktir.
Adli Bilişim Süreçleri
Adli bilişim, delillerin bozulmadan toplanıp mahkemeye uygun şekilde analiz edilmesi için uluslararası standartlara dayanan bir yöntem izler. Dört temel adım:
1) Tanımlama (Identification)
Olayla ilgili hangi kanıtların mevcut olduğu, nerede bulunduğu ve hangi formatta saklandığı belirlenir (bilgisayar, telefon, harici disk, e-posta, bulut vb.).
2) Delil Toplama & İnceleme (Collection/Examination)
Materyaller adli kopyalama (imaj alma) ile güvence altına alınır. Özgün delile dokunulmaz; birebir kopyalar üzerinde çalışılır. Böylece delil bütünlüğü korunur.
3) Analiz
Silinmiş dosyaların kurtarılması
Zararlı yazılım izleri ve saldırı yöntemlerinin araştırılması
Tarayıcı geçmişi, log, e-posta ve mesajlaşmaların incelenmesi
Zaman çizelgesi ve olay örgüsünün oluşturulması
Gerekirse hipotezleri doğrulamak için analiz tekrarlanabilir.
4) Raporlama & Sunum (Reporting)
Yöntemler, bulgular ve çıkarımlar anlaşılır ve teknik olarak yeterli bir raporda dokümante edilir. Rapor mahkemede delil niteliğindedir; gerektiğinde bilirkişi sunumu yapılır.
Delil Zinciri (Chain of Custody)
Sürecin her adımında delil zinciri korunur, tüm işlemler kayıt altına alınır. Böylece dijital delillerin geçerliliği ve güvenilirliği yargı süreçlerinde sürer.
Önemli not: Verilere müdahale etmeyin, sistemleri kullanmayı bırakın ve uzman desteği alın.
Toplumsal Güvenlik Açısından Önemi
Dijital yaşamla birlikte siber dolandırıcılık, kimlik hırsızlığı, veri sızıntısı, çocuk istismarı, kurumsal casusluk ve kritik altyapı saldırıları arttı. Adli bilişim, bu olayların aydınlatılması ve adaletin sağlanmasında anahtar rol oynar.
Adli bilişim ne sağlar?
Saldırganların yöntemlerinin ve fidye yazılımı gibi saldırıların kaynağının tespiti
Oltalama/dolandırıcılık vakalarında dijital delillerin toplanması ve doğrulanması
Kimlik hırsızlığı olaylarında log ve erişim kayıtlarının eşleştirilmesi
Çocuk istismarı dosyalarında görsellerin meta verileri ve erişim kayıtlarıyla kanıt üretimi
Bulguların mahkemeye uygun şekilde raporlanması
Sadece soruşturma değil, önleme:
Olay sonrası analiz; kurumların zaaflarını görmesini, açıkları kapatmasını ve benzer ihlallerin tekrarlama riskini azaltmasını sağlar. Birey ve şirketlerde dijital delilin değeri konusunda farkındalık oluşturur.
Olay anında doğru adımlar:
Cihazı kurcalamayın, sıfırlamayın.
İlgili sistemleri kullanmayı bırakın, mevcut kayıtları koruyun.
Hızla uzman desteği alın; delil zinciri korunur.
Adli Bilişim Hizmetleri
DNA Kriminal ve Adli Bilişim, bireylerden işletmelere uzanan geniş bir yelpazede, delil bütünlüğünü koruyarak mahkemeye uygun sonuçlar üretir.
Dijital Delil İncelemesi & Adli Analiz
Adli kopya (imaj) üzerinden inceleme:
E-posta, mesajlaşma, log, tarayıcı geçmişi, silinmiş dosyalar
İzinsiz erişim, veri sızıntısı, phishing, fidye yazılımı analizleri
Çıktı: Zaman çizelgesi, bulgular ve yöntemleri içeren mahkemeye uygun rapor.
Adli Veri Kurtarma
Silinen/formatlanan/hasarlı/şifreli verilerin delil niteliği korunarak geri getirilmesi.
Disk/SSD, sunucu, USB, hafıza kartı, mobil cihaz
Çıktı: Kurtarılan veri listesi, teknik rapor ve öneriler.
Mobil Cihaz Adli Bilişim
Telefon/tabletlerde adli imaj ile analiz.
WhatsApp/SMS/sosyal medya, arama kayıtları, konum verileri
Fotoğraf, video ve ses dosyalarının kurtarımı/analizi
Çıktı: Detaylı mobil adli analiz raporu.
Görüntü & Ses Adli Analizi (Video Forensic)
Medya dosyalarında orijinallik ve içerik incelemesi.
CCTV/video iyileştirme, bulanık görüntüde plaka/yüz tespiti
Montaj/manipülasyon analizi; ses kayıtlarında orijinallik denetimi
Çıktı: Bilimsel yöntemlere dayalı bilirkişi uygun rapor.
Danışmanlık & Eğitim
Kurumsal ekipler ve hukuk büroları için uçtan uca destek.
Olay müdahale (IR), delil yönetimi, saklama/teslim süreçleri
Farkındalık ve kullanıcı eğitimleri (yedekleme, olay anında doğru adımlar, veri sızıntısı önleme)
Çıktı: Politika/dokümantasyon seti, eylem planı ve eğitim materyalleri.
Neden DNA Kriminal ve Adli Bilişim?
Yeni Nesil Kriminal Çözümler yaklaşımımızla teknik doğruluk, hukuka uygunluk ve hız odaklı çalışıyoruz.
Uzmanlık & Deneyim: Sertifikalı adli bilişim uzmanları + bilişim hukukunda deneyimli avukatlar. 25+ yıl saha tecrübesi.
Güven & Gizlilik: Delil zinciri ve gizlilik protokollerine tam uyum; veriler amaçla sınırlı işlenir.
Güncel Teknoloji: Modern adli yazılım/donanım; her vakada en uygun yöntem.
Anlaşılır İletişim: Teknik konuları sade anlatır, süreç boyunca düzenli bilgilendiririz.
Hızlı & Etkin Müdahale (7/24): Zamana duyarlı vakalarda acil ekip; hasarı en aza indirir, delilleri hızla güvenceye alır.
Sözümüz: Bilimsel yöntem, şeffaf süreç, güvenilir sonuç.
Süreçler
Her projede şeffaf, belgelenmiş ve mahkemeye uygun bir iş akışı izliyoruz.
Ön Görüşme & Hızlı Değerlendirme
Olayın özeti, zaman çizelgesi ve sistem durumu alınır.
Riskler ve yapılabilecekler sade dille anlatılır.
Planlama, Yetkilendirme & Sözleşme
İncelenecek cihaz/hesaplar, tahmini süre ve adımlar planlanır.
Gizlilik ve hizmet sözleşmeleri imzalanır.
Delil Toplama & Adli Analiz
Deliller adli kopya (imaj) ile güvence altına alınır; özgün delile dokunulmaz.
Yerinde/laboratuvarda veri toplama (disk, telefon, bulut, ağ trafiği), silinmiş veri kurtarma, log ve zararlı yazılım incelemesi.
Önemli bulgularda ara bilgilendirme yapılır.
Raporlama, Teslim & Destek
Yöntemler, deliller ve değerlendirmeler açık rapora dönüştürülür.
Gerekirse çevrimiçi/yüz yüze sunum ve bilirkişi desteği sağlanır.
Sorun tamamen çözülene kadar destek sürer.
Delil Zinciri: Tüm işlemler kayıt altındadır; delillerin geçerliliği ve güvenilirliği korunur.
Adli Bilişim –Sık Sorulan Sorular (SSS)
Adli bilişim ne iş yapar?
Dijital cihaz ve platformlardan delil niteliği taşıyan verileri hukuka uygun şekilde toplar, analiz eder ve mahkemeye sunulabilir rapor üretir. Olayın nasıl, ne zaman ve kim(ler) tarafından gerçekleştiğini dijital izlerle ortaya koyar.
Adli bilişim uzmanı kimler olabilir?
Bilgisayar mühendisliği, yazılım, elektrik-elektronik, adli bilişim mühendisliği, bilgi güvenliği gibi alanlardan mezun olup adli bilişim araçları ve prosedürlerinde uzmanlaşan kişiler olabilir. Hukuk ve delil yönetimi bilgisi, zincir-i muhafaza (chain of custody) disiplini şarttır.
Adli bilişim uzmanı ne kadar maaş alır?
Sektör, şehir, kurum (kamu/özel), deneyim ve sertifikalara göre değişir. Başlangıç seviyesinde piyasa koşullarına yakın ücretler, kıdem ve uzmanlık arttıkça daha yüksek paketler (yan haklar/primler dahil) görülür.
Adli bilişim suçları nelerdir?
Yetkisiz erişim, veri sızdırma, sistem bozma/engelleme, dolandırıcılık (phishing), banka/kredi kartı dolandırıcılığı, fikri mülkiyet hırsızlığı, çocuk istismarı içerikleri, kurumsal casusluk gibi suçlarda adli bilişim delil üretir.
Adli bilişim ile siber güvenlik arasındaki fark nedir?
Siber güvenlik önleyici ve koruyucu tedbirlerle ilgilenir; adli bilişim olay sonrası delil toplama ve analiz odaklıdır. Birbirini tamamlar.
Adli kopya (imaj) nedir?
Orijinal medyanın birebir bit-eşleni kopyasıdır; analiz bu kopya üzerinden yapılır, özgün delile dokunulmaz.
Silinen dosyalar kurtarılabilir mi?
Cihazın durumu ve üzerine yazım seviyesine bağlıdır. Hızlı müdahale ve doğru araçlarla başarı şansı artar.
Mobil cihazlardan (WhatsApp/SMS) veri çıkarma yasal mı?
Yetkili makam kararı veya yasal rıza ile ve adli prosedürlere uygun şekilde yapılır. Aksi durumlar hukuka aykırıdır.
Bulut (cloud) ortamındaki veriler incelenebilir mi?
Evet; sağlayıcı logları, erişim kayıtları ve hesap imajları üzerinden, yasal dayanaklarla “cloud forensics” yapılır.
Adli bilişim raporu mahkemede geçerli midir?
Delil zinciri korunmuşsa, yöntemler belgelenmişse ve uzman bilirkişi tarafından hazırlanmışsa evet, geçerlidir.
Hangi araçlar kullanılır?
Disk/mobil imajlama, log analizi, malware analizi, video/ses forensi için endüstri standardı yazılım ve donanımlar kullanılır (ör. imajlayıcılar, timeline ve artifact analiz araçları).
Olay yaşanırsa ilk ne yapmalıyım?
Cihazı kapatıp sıfırlamayın; sistemi kullanmayı bırakın, mevcut kayıtları koruyun ve uzman desteği çağırın. Zincir-i muhafaza bozulmamalıdır.
Kurumsal tarafta adli bilişim neden önemli?
İhlal sonrası kök neden analizi, hukuki yükümlülüklerin yerine getirilmesi, itibar ve mali zararın azaltılması için kritiktir. Tekrarlayan vakaları önlemeye yardım eder.
Adli bilişim hizmetinin süresi ne kadar?
Vakanın kapsamına, cihaz/hesap sayısına ve veri hacmine bağlıdır. Ön değerlendirme sonrası bir zaman çizelgesi paylaşırız.
Verilerim gizli kalır mı?
Gizlilik sözleşmeleri, rol-tabanlı erişim ve kayıt altına alınan süreçlerle çalışırız. Tüm adımlar belgelidir.
İletişim
Teknik destek, adli raporlama ve profesyonel savunma için;